AI-competentie: een nieuwe manier van werken, niet gewoon een nieuwe tool
Sep 24, 2025
AI is overal. Van automatische samenvattingen tot slimme assistenten en generatieve tools: de technologie is beschikbaar, krachtig en snel evoluerend. Maar wie denkt dat AI-competentie enkel gaat over het leren gebruiken van tools zoals Copilot of ChatGPT, mist de essentie.
AI-competentie gaat over een andere manier van werken en denken. Het vraagt om nieuwe vaardigheden, een aangepaste mindset en een cultuur die experiment en samenwerking stimuleert.
🧠 Van toolkennis naar werktransformatie
De sleutel tot succesvolle AI-integratie, wordt gezegd, is het uitbouwen van een “skills-powered organization”. Dat betekent: niet focussen op functies, maar op vaardigheden. En die vaardigheden zijn breder dan technische kennis.
Een nuttige indeling is die van vier AI-gerelateerde vaardigheidsdomeinen:
-
Technische basiskennis Begrijpen hoe AI werkt, wat het kan en wat de beperkingen zijn. Niet om zelf modellen te bouwen, maar om met kennis van zaken te kunnen samenwerken met AI-systemen.
-
Instructievaardigheid Leren hoe je AI effectief aanstuurt: duidelijke prompts geven, context meegeven, en weten hoe je het systeem tot relevante output brengt.
-
Kritisch denken en evaluatie AI is niet foutloos. Het kunnen beoordelen van output, herkennen van bias, en weten wanneer je moet ingrijpen is cruciaal.
-
Samenwerkingsvaardigheid AI is een collega, geen vervanger. Leren hoe je taken verdeelt, hoe je samenwerkt en hoe je AI integreert in je teamwerking is essentieel.
Deze vier domeinen vormen samen een fundament voor AI-competentie. Ze zijn niet exclusief voor IT-profielen, maar relevant voor iedereen, van HR tot finance, van onderzoek tot management.
⚠️ De echte uitdagingen
De grootste obstakels zijn niet technologisch zijn, maar menselijk:
-
Gebrek aan vertrouwen: AI-output wordt niet altijd begrepen of geaccepteerd.
-
Weerstand tegen verandering: AI roept vragen op over controle, autonomie en jobzekerheid.
-
Fragmentatie: AI-initiatieven zijn vaak versnipperd, zonder overkoepelende visie of governance.
-
Onvoldoende training: Veel opleidingen focussen op tools, niet op mindset of samenwerking.
🛠️ Hoe begin je eraan?
Een AI-competentieprogramma opzetten vraagt om een strategische aanpak:
-
Start bij de noden, niet bij de technologie Wat wil je oplossen? Waar kan AI echt waarde toevoegen?
-
Werk met een skills-taxonomie Breng in kaart welke vaardigheden nodig zijn per rol en per team.
-
Zorg voor breed draagvlak Communiceer helder, betrek medewerkers, en bied ruimte voor dialoog en experiment.
-
Integreer AI in bestaande processen Maak AI geen apart project, maar een onderdeel van hoe je werkt.
-
Bied training op maat Niet iedereen heeft dezelfde noden. Werk met niveaus en profielen.
-
Zorg voor ethische en veilige kaders Denk aan privacy, IP, bias en compliance. AI moet betrouwbaar zijn.
AI-competentie is geen eindpunt, maar een groeipad. Het vraagt om visie, leiderschap en een cultuur die leren en samenwerken centraal stelt. Niet om AI 'te gebruiken', maar om er samen mee te werken.
Stay connected with news and updates!
Stay updated with the latest insights and stories on change design: subscribe to our newsletter and never miss an update! Don't worry, your information will not be shared.
We hate SPAM. We will never sell your information, for any reason.
