“Ik heb geen tijd” en “het is geen prioriteit”: wat er echt achter zit

Sep 18, 2025

In bijna elk verandertraject duiken dezelfde reacties op: “ik heb geen tijd” of “dit heeft nu geen prioriteit”. Het zijn zinnen die op het eerste gezicht logisch klinken, maar in werkelijkheid vaak iets heel anders betekenen. Als je ze niet ontleedt, loop je het risico dat waardevolle veranderingen nooit van de grond komen.

Geen tijd, of geen mentale ruimte?

Wanneer medewerkers zeggen dat ze geen tijd hebben, gaat het zelden om het aantal uren in hun agenda. De werkdruk is reëel, maar wat meestal ontbreekt is mentale ruimte. Door constante prikkels, digitale overbelasting en volle vergaderdagen zijn mensen mentaal “op”. Psychologen zoals Daniel Kahneman en Roy Baumeister wijzen er al jaren op dat onze cognitieve bandbreedte beperkt is.

Ik kwam dit scherp tegen in een zorgorganisatie waar een nieuw protocol werd ingevoerd. Nieuwsbrieven en intranetupdates bereikten mensen nauwelijks, hun aandacht was simpelweg opgeslokt door de waan van de dag. Pas toen leidinggevenden het protocol kort en concreet meenamen in de dagelijkse briefing, kreeg het aandacht en werd het toegepast. Het probleem was dus niet de hoeveelheid tijd, maar het gebrek aan mentale ruimte.

Geen prioriteit, of geen duidelijk WIIFM?

“Het is geen prioriteit” klinkt alsof mensen rationeel afwegen en andere taken belangrijker vinden. Vaak betekent het echter dat de WIIFM (What’s In It For Me?) onvoldoende scherp is. De voordelen zijn te vaag of te ver weg. Dan wint het urgente altijd van het belangrijke.

Tijdens een fusie waar ik bij betrokken was, bleef een nieuw rapportagesysteem maandenlang onbenut. Medewerkers zagen het als extra administratie en lieten het links liggen. Toen we samen concreet maakten hoeveel dubbel werk dit systeem hen zou besparen, veranderde het perspectief. Plots werd het wel de moeite waard om erin te investeren, omdat de voordelen zichtbaar en persoonlijk relevant werden.

Nog andere oorzaken

Naast tijd en prioriteit spelen er vaak nog andere factoren mee. Soms ontbreekt het aan vertrouwen: medewerkers geloven niet dat de verandering werkelijk wordt doorgezet of dat eerdere beloftes waargemaakt zullen worden. Ze wachten liever af. In een productiebedrijf waar ik werkte, was dit heel zichtbaar. Eerdere beloften waren niet nagekomen en medewerkers blokkeerden een nieuw efficiëntieprogramma. Pas toen dit openlijk werd erkend en betrouwbare teamleiders als boegbeeld naar voren stapten, ontstond er weer beweging.

Een andere oorzaak zijn onzichtbare drempels. Dat kan praktisch zijn, zoals een systeem dat omslachtig werkt, of sociaal, bijvoorbeeld wanneer niemand in het team het nieuwe gedrag laat zien.Zo zie ik vaak hoe samenwerking niet van de grond komt, ondanks herhaalde oproepen van het management. Zolang de beloningssystemen individuele resultaten bekroonden, bleef samenwerking een loze kreet. Pas toen de targets en incentives werden aangepast, verdween de blokkade.

Hoe doorbreek je dit?

Begin klein: laat mensen een eerste, laagdrempelig voordeel ervaren.
Maak de WIIFM concreet: toon exact wat het oplevert in tijd, gemak of resultaat.
Herhaal en normaliseer: zorg dat leidinggevenden het benoemen in rituelen, vergaderingen en communicatie.
Verwijder obstakels: kijk waar mensen vastlopen en maak de weg vrij.
Maak successen zichtbaar: vier kleine stappen, zodat anderen zien dat het kan én loont.

Tot slot

“Ik heb geen tijd” of “het is geen prioriteit” zijn zelden eindpunten. Het zijn signalen die je als veranderaar kunt gebruiken om te onderzoeken wat eronder ligt. Is het mentale ruimte, een onduidelijke WIIFM, gebrek aan vertrouwen of een verborgen drempel? Pas als je dat scherp hebt, kun je interventies ontwerpen die mensen in beweging brengen.

Wil je meer leren over hoe je met gedragswetenschap en het STEAR-model eigenaarschap en duurzame verandering creëert? Kijk dan op Change Adoption Design voor meer informatie over het programma.

Stay connected with news and updates!

Stay updated with the latest insights and stories on change design: subscribe to our newsletter and never miss an update! Don't worry, your information will not be shared.

We hate SPAM. We will never sell your information, for any reason.