De 4 grootste aannames over change adoption in organisaties
Jul 21, 2025
In veel organisaties wordt het adopteren van verandering nog steeds gezien als een kwestie van goed uitleggen, strak plannen en zorgen dat iedereen de juiste training volgt. Toch lopen zelfs de best voorbereide verandertrajecten vast op dezelfde set aannames. Vooral bij complexe veranderingen in IT en HR blijkt dat deze aannames hardnekkig zijn, maar zelden werken.
Welke vier aannames kom je het vaakst tegen, en wat helpt wel?
1. Mensen veranderen vanzelf als je het goed uitlegt
Veel leiders verwachten dat een duidelijke presentatie, een goed verhaal of een Q en A genoeg is om medewerkers mee te krijgen. De gedachte is: als mensen het nut en de noodzaak begrijpen, komt de rest vanzelf.
In de praktijk blijkt begrijpen zelden voldoende om echt gedrag te veranderen. Medewerkers horen het verhaal, knikken mee, maar vallen daarna terug in oud gedrag. Dat is niet onwil, maar een logisch gevolg van ingesleten routines en sociale normen in teams. Succesvolle adoptie begint bij het herkennen van deze dagelijkse praktijk en het zoeken naar kleine, concrete gedragsveranderingen die je direct in het werk kunt toepassen.
Organisaties waar adoptie wel lukt, maken het nieuwe gedrag zichtbaar en ondersteunen teams actief bij het experimenteren met kleine aanpassingen.
2. Top down werkt het snelst
Nog steeds overheerst het idee dat verandering vooral vanuit de top moet worden gestuurd. In grote transformatieprogramma’s wordt veel tijd gestoken in plannen, structuren en communicatie vanuit het managementteam.
Maar adoptie vraagt vooral om eigenaarschap bij de mensen die het werk doen. Het lukt zelden om van bovenaf daadwerkelijk het verschil te maken, zeker als veranderingen ingrijpen in dagelijkse processen of systemen. Effectieve leiders stellen vooral de vraag: hoe maken we het medewerkers zo makkelijk mogelijk om te veranderen? Dat vraagt om ruimte voor initiatief, ruimte om te leren van fouten, en echte betrokkenheid van teams.
3. Weerstand is negatief en moet worden opgelost
Weerstand wordt vaak gezien als hinderlijk, of zelfs als een bedreiging voor het slagen van de verandering. Veel leiders zijn geneigd om weerstand te negeren, weg te managen, of juist te fixen.
Toch is weerstand vooral waardevolle feedback: het geeft zicht op wat er in de praktijk leeft, welke zorgen en twijfels er spelen en waar de echte knelpunten zitten. Teams die open durven zijn over hun bedenkingen, dragen juist bij aan een eerlijker en effectiever veranderproces. Door actief naar deze signalen te luisteren, kun je obstakels in de praktijk sneller herkennen en samen oplossen.
4. Trainingen zorgen vanzelf voor nieuw gedrag
Organisaties investeren veel in trainingen en e learning om medewerkers klaar te stomen voor nieuwe systemen, processen of werkwijzen. De aanname is dat kennisoverdracht leidt tot gedragsverandering.
De realiteit is anders. Mensen leren vooral door te doen, te proberen en te oefenen in hun eigen context. Training kan helpen als startpunt, maar zonder actieve begeleiding, feedback en ruimte om te oefenen in de praktijk, is de kans groot dat het geleerde weer wegzakt. Succesvolle verandering vraagt om een omgeving waarin leren en experimenteren normaal is en waar successen en fouten gedeeld mogen worden.
Wat werkt dan wel?
Wie verandering echt wil laten landen, kijkt voorbij deze aannames en focust op de praktijk. Begin klein, maak het gewenst gedrag concreet en zichtbaar, en geef teams de ruimte om te experimenteren. Succesvolle organisaties maken adoptie een teaminspanning en sturen actief op leren, niet op alleen opplakken van nieuwe regels.
Wil je meer leren over hoe je met gedragswetenschap en het STEAR model eigenaarschap en duurzame verandering creeert? Kijk dan op Change Adoption Design voor meer informatie over het programma.
Stay connected with news and updates!
Stay updated with the latest insights and stories on change design:Ā subscribe to our newsletter and never miss an update!Ā Don't worry, your information will not be shared.
We hate SPAM. We will never sell your information, for any reason.