User adoption faalt zonder deze ene stap (hint: het begint bovenin)
May 16, 2025
Je kunt het perfecte trainingsprogramma hebben. Een nieuwe tool die intuïtief werkt. Een strakke communicatiecampagne. Maar toch zie je: gebruikers blijven hangen in oude routines. User adoption blijft achter.
Wat is er aan de hand?
In veel organisaties missen we een cruciale voorwaarde voor succesvolle verandering: stakeholder adoption. Als het leiderschap niet zichtbaar meebeweegt, blijft user adoption een mooi idee, op papier.
Het veranderinitiatief dat bleef hangen
Een grote multinational een nieuwe digitale samenwerkingsomgeving. Alles leek goed geregeld: IT draaide op volle toeren, er waren champions in elk team, en het trainingsmateriaal was zorgvuldig opgebouwd.
Maar na drie maanden bleken de gebruikers vooral hun oude systemen te blijven gebruiken. Documenten zwierven rond in e-mails, Teams-kanalen werden nauwelijks benut. Het nieuwe platform werd wel begrepen, maar niet gebruikt.
Wat bleek? De teamleads gaven tegenstrijdige signalen. Sommigen gebruikten het nieuwe systeem, anderen hielden vast aan hun vertrouwde SharePoint-structuur. De directie benoemde het project als "belangrijk", maar gebruikte het zelf niet. De boodschap aan de teams: "dit is optioneel".
Zonder stakeholder adoption, geen user adoption.
Stakeholder adoption: wat is het precies?
Stakeholder adoption betekent dat de sleutelfiguren in de organisatie (leidinggevenden, teamleads, proceseigenaren)
-
begrijpen waarom de verandering nodig is,
-
het actief ondersteunen,
-
en zelf zichtbaar meedoen.
Hun gedrag zet de toon. Als zij de verandering serieus nemen, creëert dat ruimte, richting en legitimiteit voor de rest van de organisatie.
Waarom user adoption afhankelijk is van stakeholders
Gedrag is besmettelijk. In organisaties leren mensen vooral van wat anderen doen, niet van wat er in een nieuwsbrief staat. Als stakeholders:
-
prioriteit geven aan de nieuwe werkwijze,
-
tijd vrijmaken in agenda's,
-
feedback vragen en zichtbaar acties nemen,
...dan voelen gebruikers dat het ertoe doet. Alleen dan krijgt verandering de kans om nieuw dagelijks gedrag te worden.
Dat betekent niet dat élke verandering altijd zware betrokkenheid van stakeholders vraagt. Sommige innovaties verspreiden zich bijna vanzelf, omdat ze intuïtief zijn of direct voordeel opleveren. Maar:
“Stakeholders zijn niet altijd de locomotief, maar als de trein moeizaam op gang komt, is hun kracht vaak onmisbaar.”
Stakeholder adoption helpt je vooral als gedrag niet vanzelf volgt. En dat is vaak het geval bij complexe, impactvolle of organisatiebrede veranderingen.
Hoe je stakeholder adoption slim organiseert
-
Begin met alignment aan de top
Breng stakeholders samen en zorg voor gedeeld eigenaarschap: waarom doen we dit, wat verwachten we van elkaar, en hoe maken we dit zichtbaar in ons gedrag? -
Maak het persoonlijk
Help leiders om hun rol te zien als gids en niet als project-overdrager. Gebruik voorbeelden, storylines en impact voor hun eigen context. -
Zorg voor consistent gedrag
Faciliteer dat stakeholders de verandering ondersteunen in hun eigen werk: in overleggen, besluitvorming, prestatiesturing. -
Maak support meetbaar
Integreer stakeholderbetrokkenheid in governance en monitoring. Niet als controle, maar als feedbacksysteem.
Tot slot
User adoption begint niet bij gebruikers. Het begint bij de mensen die het voorbeeld geven, die de omgeving vormgeven waarin nieuw gedrag kan ontstaan.
De volgende keer dat user adoption achterblijft, stel jezelf dan niet de vraag: "wat hebben we gemist in communicatie of training?" Maar eerder:
"Welke stakeholders zijn (nog) niet aan boord?"
Zin om meer te leren over hoe je de context zo ontwerpt dat verandering wél gedragen en gebruikt wordt? Dan is ons traject change adoption design misschien iets voor jou!
Stay connected with news and updates!
Stay updated with the latest insights and stories on change design: subscribe to our newsletter and never miss an update! Don't worry, your information will not be shared.
We hate SPAM. We will never sell your information, for any reason.
